Ben je ooit verliefd geweest? Zo ja, dan weet je waarschijnlijk hoe opwindend en allesomvattend deze ervaring kan zijn. Maar verliefd worden schijnt ook een zeer stressvolle ervaring te zijn, althans dat zegt onderzoek naar neurotransmitters en hormonen...
Voor het eerst verliefd worden op iemand is misschien wel één van de meest opwindende menselijke ervaringen. Deze persoon geeft je een euforisch gevoel over het leven en jullie mogelijke toekomst samen. Deze vroege vreugde zou verband houden met een toename van phenylethylamine (of PEA), een neurotransmitter met een structuur die lijkt op die van amfetaminen (= sterke stimulerende drugs!). Daarnaast kun je ook veel op een dag denken aan deze partner. Deze obsessie lijkt te worden veroorzaakt door een lagere serotonine activiteit in de hersenen. Serotonine is betrokken bij het reguleren van bijvoorbeeld slaap en emotie, en interessant genoeg worden verlaagde niveaus van deze neurotransmitter vaak gezien bij depressieve patiënten.
Maar hoe houdt verliefdheid dan verband met angst en stress? Nou, hier komt cortisol om de hoek kijken. Cortisol is een hormoon dat in de bijnieren wordt geproduceerd tijdens stressvolle of bedreigende situaties.* Juist deze verhoogde cortisolniveaus werden bijvoorbeeld gevonden in een studie waarin mensen die onlangs verliefd waren geworden, werden vergeleken met mensen die single waren of een langdurige relatie hadden. Toen dezelfde mensen één tot twee jaar later werden getest, was hun cortisolniveau weer 'normaal' geworden. Het is logisch dat wanneer je iemand voor het eerst leert kennen en lief hebben, dit tegelijkertijd ook juist angst kan opwekken. Je kunt bijvoorbeeld bang zijn dat hij/zij/het niet zoveel van hen houdt als jij van diegene. Met andere woorden, verliefd worden kan een beetje overweldigend zijn!
Interessant is dat samen stress ervaren belangrijk lijkt te zijn voor het opbouwen van een band: Onderzoek in mensen heeft aangetoond dat samen zijn in dit soort situaties lijkt te helpen in het ontwikkelen en versterken van deze relatie. Zo kan de stress van het verliefd worden op elkaar en de stress van (bijvoorbeeld) samen in een achtbaan rijden je band met deze persoon verbeteren.
Kortom, verliefd worden kan geweldig en eng tegelijk voelen. Maar zoals we hebben gezien is dit volkomen normaal. Dus, vertrouw op je hersenen en probeer ervan te genieten!
*Als je meer wilt weten over cortisol en de aard van angst, bekijk dan dit artikel over angst in de hersenen!
Auteur: Melanie Smekal
Referenties (in het Engels)
Vereniging tot PEA: Liebowitz, M. R. (1983). The chemistry of love. Little, Brown.
Cortisol studie: Marazziti, D., & Canale, D. (2004). Hormonal changes when falling in love. Psychoneuroendocrinology, 29(7), 931-936. https://www-sciencedirect-com.mu.idm.oclc.org/science/article/pii/S0306453003001616?casa_token=lwc6kvtcjGkAAAAA:ZRB8qYqpuTCssi_hLfr0E0PSCAdR-rXQewxKQtPvLYMuK45_cfaE2PoBy99hHVrdsVWZGcee#BIB36
Gedeeltelijke afbeelding door upklyak op Freepik: https://www.freepik.com/free-vector/set-people-slip-wet-floor-stumble-vector_28590660.htm#query=danger%20fall&position=3&from_view=search
