Tegenwoordig staat sociale media vol staat met 'fitgirls of boys'. Op het eerste gezicht kan dit geen kwaad, zeker nu obesitas een wereldwijd probleem is onder jongeren. Echter heeft het promoten van een gezonde levensstijl ook een keerzijde, aangezien de prevalentie van een eetstoornis genaamd 'Orthorexia Nervosa' toe is genomen de afgelopen jaren. Orthorexia kan het best worden omschreven als de ongezonde obsessie om gezond te eten en te leven. Een patiënt die aan Orthorexia lijdt legt het op de volgende manier uit: "het is letterlijk alsof er een papegaai in mijn hoofd schreeuwt dat ik na het eten van dit stuk taart dik word en dat ik 10 kilometer moet hardlopen om het goed te maken".
Wat is dan het verschil met andere eetstoornissen (Anorexia nervosa of Boulimia nervosa) vraag je je misschien af? In tegenstelling tot deze eetstoornissen is Orthorexia nog niet opgenomen in de DSM (het handboek dat psychologen gebruiken om verschillende psychische stoornissen te herkennen).
Daarnaast is er veel discussie of Orthorexia gezien kan worden als een eetstoornis of als een Obsessieve Compulsieve Stoornis (OCD). OCD is een stoornis waarbij mensen ernstige obsessies ervaren, bijvoorbeeld de angst om een besmettelijke ziekte op te lopen, gecombineerd met een bepaalde dwang om deze angst te verminderen, zoals honderd keer per dag je handen wassen. Net als bij OCD hebben patiënten die aan Orthorexia lijden een immense fobie, alleen gaat het bij Orthorexia patiënten om een fobie rondom het alleen durven eten van "puur" eten. Wanneer het hen niet lukt om zich aan dit regime te houden, compenseren ze met overmatige lichaamsbeweging.
Eigenlijk is deze vergelijking met OCD niet vreemd, want uit onderzoek is gebleken dat personen die hoger scoorden op obsessief-compulsieve symptomen ook meer symptomen hadden die Orthorexia patiënten ook hebben. Bovendien is gerapporteerd dat personen met Orthorexia een 11-69% grotere kans hebben om ook OCD te hebben. Dit heeft onderzoekers op het idee gebracht dat Orthorexia zich kan ontwikkelen tot OCD met symptomen die lijken op die van andere eetstoornissen. Dit idee komt voort uit het feit that Orthorexia patiënten de hele dag door alleen maar denken aan het eten van ‘gezond’ voedsel gepaard met repetitieve handelingen en routines rondom de bereiding hiervan.
Ik wil er echter op wijzen dat personen met orthorexische neigingen ook een grote overeenkomst vertonen met symptomen vergelijkbaar met andere eetstoornissen. Deze associatie met andere eetstoornissen was zelfs sterker dan die van orthorexia-symptomen en OCD-symptomen. Daarnaast worden, in tegenstelling tot OCD waarbij de patiënt beseft dat de obsessieve gedachten in zijn hoofd onredelijk en onwaar zijn, gedachten rondom voedsel door patiënten met Orthorexia als normaal ervaren. Daarom wordt Orthorexia tegenwoordig gezien en behandeld als een eetstoornis waarbij het risico voor de ontwikkeling van OCD hoger is in vergelijking met een gezond persoon.
Maar zelfs wanneer Orthorexia wordt behandeld als een eetstoornis, zijn onderzoekers nog steeds het oneens over de vraag of Orthorexia kan worden gezien als een eetstoornis of dat het samen met OCD op één spectrum moet worden gezien. Een interessante theoretische benadering die goed aansluit bij het huidige tijdsbeeld van sociale media en alle 'fitgirls en jongens' die een gezonde levensstijl promoten, is het idee dat Orthorexia kan worden gezien als een door de samenleving "geaccepteerde" manier om symptomen te uiten vergelijkbaar met wat wordt waargenomen in het geval van Anorexia. Desalniettemin kunnen we hopelijk de boodschap over deze stoornis verspreiden en haar in een vroeg stadium opsporen. Hierbij is de take-home boodschap van dit artikel dat gezond eten en daarnaast met enige regelmaat sporten zeker niet verkeerd is, echter kan je er ook in doorslaan en dat is natuurlijk niet de bedoeling!
Auteur: Joyce Burger
Referenties:
