Headline: Een 57-jarige vrouw nam een slokje van haar koffie. Niet onder de indruk? Bedenk dan dat ze bijna volledig verlamd is en een robotarm gebruikte die verbonden is met haar hersenen.

Een kopje oppakken, naar je mond brengen en een slokje nemen: deze handeling is voor jou waarschijnlijk zo gewoon dat je er nooit over hebt nagedacht hoe je dat eigenlijk doet. De vrouw in deze studie deed dat nadrukkelijk wel. Zij raakte verlamd na een beroerte en kon sindsdien niet meer spreken of haar ledematen gebruiken. Dit gebeurde ongeveer 15 jaar voordat ze kon deelnemen aan een veelbelovende studie in de VS. In deze studie lukte het haar om een robotarm die voor haar op een tafel was geplaatst te besturen door alleen aan bewegingen van haar eigen hand te denken.

Motorische cortex
Deze op gedachten gebaseerde besturing van de robotarm is geen telekinese, maar het resultaat van tientallen jaren onderzoek naar Brain Computer Interfaces (BCI): technologie om directe communicatie tussen de hersenen en een computer mogelijk te maken. In dit geval wordt een deel van de cortex ingeschakeld dat motorische cortex wordt genoemd en deze cellen bevat die de spieren in het lichaam bijna rechtstreeks aansturen. Wetenschappers doen al jaren experimenten om de activiteit van die cellen vast te leggen met geïmplanteerde elektroden. Daaruit kunnen ze bij benadering afleiden welke beweging iemand wil uitvoeren.

Mijlpaal
Voordat de patiënt in kwestie de robotarm kon besturen om zichzelf een drankje te serveren, waren onderzoekers er al in geslaagd om met behulp van signalen uit de motorische cortex een muisaanwijzer op een computerscherm te besturen. Echter, dat een patiënt nu een robotarm kan besturen, is een nieuwe mijlpaal. Het biedt uitzicht op meer onafhankelijkheid voor mensen die momenteel volledig afhankelijk zijn van zorg. De technologie is echter nog niet erg praktisch. Een slokje koffie nemen met de robotarm vereist de aanwezigheid van een technicus die ruim een half uur bezig is met het afstellen van de apparatuur. Bovendien moet de arm met kabels worden verbonden met het hoofd van de patiënt. De onderzoekers hopen dat het ooit mogelijk zal zijn om BCI-technologie te gebruiken om verlamde mensen de controle over hun eigen ledematen terug te geven.

Bekijk hier een filmpje over het onderzoek.

Oorspronkelijke auteur: Daan Schetselaar

Vertaald in het Engels en aangepast: Sophie Ruppert