Wat is intermittent fasting?
Vasten maakt al duizenden jaren deel uit van onze menselijke geschiedenis. In de tijd van de jager-verzamelaars kwamen we soms in voedselschaarste, en dan moesten we vasten tot de volgende succesvolle jacht. Later werd vasten een religieuze activiteit, om het lichaam te reinigen of de soberheid te vergroten. Sinds de jaren 1800 is het vasten herontdekt om verschillende kwalen te behandelen. Tegenwoordig wordt vasten vaak gebruikt om snel gewicht te verliezen. Intermittent fasting is een verzamelnaam voor een groep van methoden om te vasten, om enkele voorbeelden te geven: Time-restricted feeding (TRF) is een methode waarbij we 12 tot 20 uur per dag geen calorieën innemen. Andere methoden hebben betrekking op het verminderen van de calorie-inname tot een niveau tussen 0-25% gedurende opeenvolgende dagen in een patroon (periodic fasting), of op afwisselende dagen (alternating day fasting).
De effecten van intermittent fasting
Dat intermittent fasting (IF) zo'n breed begrip is, maakt het ook moeilijk te bestuderen; de voordelen van de verschillende methoden kunnen afhangen van zeer specifieke parameters zoals de duur van de vastenperiode, de mate van voedselrestrictie etc. De meeste kennis over intermittent fasting is afkomstig van dierstudies. Vroege studies gaven aan dat de levensduur van ratten tot 80% kon worden verlengd wanneer de juiste calorische restrictie (CR) werd toegepast. Uit recentere analyses van vele CR-studies bleek echter dat de levensduurverlenging bij ratten tussen de 14-45% en bij muizen tussen de 4-27% ligt. Verder blijkt uit diermodellen dat intermittent fasting een eiwit genaamd brain-derived neurotropic factor (BDNF), dat belangrijk is voor overleving en groei van neuronen, verhoogt.
Hoewel gegevens over mensen veelal ontbreken, zijn er enkele bevindingen die de voordelen van intermittent fasting aantonen. IF zou voordeliger kunnen zijn dan calorierestrictie, omdat het meer voordelen oplevert voor de insulinegevoeligheid. Bovendien, terwijl de effecten klein tot gemengd zijn bij gezonde deelnemers, zou er een groter voordeel kunnen zijn bij mensen die neurologische aandoeningen ontwikkelen. Mild cognitive impairment (MCI) is de fase tussen de achteruitgang van een neurologische aandoening zoals dementie en de verwachte achteruitgang door gezond ouder worden. Uit een studie bij mensen met MCI bleek dat intermittent fasting kan leiden tot brede verbeteringen in het metabolisme die cognitieve verbeteringen zouden kunnen moduleren, zoals de groep die IF onderging liet zien.
Hoewel het moeilijk is om de mechanismen van elke verschillende vorm van intermittent fasting te onthullen, is er één overlappend mechanisme. Het mechanisme dat in werking treedt bij intermittent fasting is de omschakeling van de stofwisseling. Waar het lichaam normaal zijn energie haalt uit glycogeen in glucose, zal het nu energie halen uit opgeslagen vet.
Auteur’s opmerking
Ik was nogal sceptisch over intermittent fasting voordat ik weer in het onderwerp dook. Ik denk dat mensen die sterke claims maken zonder wetenschappelijk bewijs me er pessimistischer over maakten dan ik zou moeten zijn. In het algemeen denk ik dat het een gebied is waar verder onderzoek moet worden gedaan om een beter begrip te krijgen. Maar de effecten in dierstudies en de veelbelovende bevindingen van menselijke studies zijn opwindend. Wie weet probeer ik het wel eens.
Auteur: Kobus Lampe
Referenties:
