Proliferatie is de eerste stap in de aanmaak van nieuwe neuronen en gliacellen, en vindt plaats tussen de vijfde week en vijfde maand van de zwangerschap. Het proces vind plaats in de wand van de neural tube. Deze wand wordt opgedeeld in twee delen:

–        Ventricular zone: de binnenkant van de wand, richting de ventricles gericht

–        Marginale zone: de buitenkant van de wand, richting het hersenvlies gericht

Het aanmaken van nieuwe neuronen en gliacellen tijdens de proliferatie is een proces dat kan worden opgedeeld in verschillende stappen:

1. Een moedercel verhuist van de ventricular zone naar de marginale zone.
2. Een moedercel zet de weg voort naar het oppervlakte van de marginale zone, en bereikt het hersenvlies. Alleen op deze plek kan het DNA van de cel gekopieerd worden.
3. De moedercel schuift terug naar de ventricular zone, en houdt slechts een ‘staartje’ dat blijft vastzitten aan het hersenvlies.
4. De cel laat helemaal los van het hersenvlies, dus ook met de staart.
5. De cel splitst in twee cellen.

Dit proces gaat door tot er genoeg cellen zijn. Op dat moment wordt het door een ingebouwd mechanisme zelfs onmogelijk voor de moedercel om nog vaker te delen. Er zijn namelijk twee manieren waarop een cel kan delen. De eerste vorm hiervan is verticaal delen, waarbij de nieuwe cel een exacte kopie wordt van de moedercel. De twee cellen bevatten in dit geval ook precies dezelfde stofjes, en kunnen verder delen. De tweede manier van delen is horizontaal delen. Hierbij worden de belangrijke stoffen verdeeld over de moedercel en de nieuwe cel. De moedercel houdt bijvoorbeeld stof A, en de nieuwe cel krijgt stof B. Als een horizontale deling heeft plaatsgevonden migreren de cellen naar hun plek in de cortex.

De vraag blijft nu nog even hoe wordt bepaald dat een cel vaak genoeg gedeeld heeft. We hebben gezien dat het DNA van de cel wordt gekopieerd op het hersenvlies, en dus in alle cellen hetzelfde is. DNA kan hierdoor geen verklaring zijn voor de verandering van verticaal naar horizontaal delen. Deze verandering wordt veroorzaakt door verschillen in genexpressie die na een bepaalde tijd optreden.

Auteur: Myrthe Princen