Om de hersenen te beschrijven worden veel verschillende begrippen gebruikt. Sommige van deze begrippen spreken voor zichzelf, en zijn niet moeilijk te interpreteren. Andere begrippen hebben wat meer uitleg nodig, en daarom volgt hier een overzicht met de belangrijkste begrippen, en wat ze betekenen.
Om te beginnen worden de hersenen opgedeeld in verschillende vlakken.
Daarnaast worden verschillende begrippen gebruikt om de relatieve posities van verschillende hersendelen te benoemen:
| Anterieur Posterieur Superieur Inferieur Lateraal Mediaal Mediaan Proximaal Distaal Ipsilateraal Contralateraal | – voor een ander deel – achter een ander deel – boven een ander deel – onder een ander deel – verder weg van het midden – meer naar het midden toe – liggend op de middenlijn – dichtbij – ver weg van – aan dezelfde kant van de hersenen – aan de andere kant van de hersenen |
Er zijn nog twee belangrijke begrippen die overblijven als het gaat om het beschrijven van de hersenen. Deze begrippen hebben een dubbelzinnige betekenis, en verdienen daarom wat extra uitleg. Het gaat om de begrippen dorsaal en ventraal. Deze begrippen komen uit het Latijn, en betekenen respectievelijk ‘aan de rug’ en ‘aan de buik’. Bij dieren die op vier poten lopen is dit gelijk aan ‘de bovenzijde van het lichaam/hoofd’ en ‘de onderzijde van het lichaam/hoofd’, aangezien de hersenen in een rechte lijn doorlopen gekeken vanuit het ruggenmerg. Bij mensen zijn de hersenen echter 90 graden gekanteld, en hier betekent dorsaal en ventraal in de hersenen dus iets anders dan in de rest van het lichaam.
Ventraal
In het lichaam: aan de voorkant
In de hersenen: aan de onderkant
Dorsaal
In het lichaam: aan de achterkant
In de hersenen: aan de bovenkant
Naast de bovengenoemde algemene begrippen, zijn de hersenen op anatomisch vlak ook in te delen in 52 verschillende stukken. Deze opdeling werd gemaakt door een Duitse neuroloog met de naam Brodmann, en was gebaseerd op verschillen in structuur tussen de 52 gebieden. Zijn opdeling wordt nog steeds gebruikt om de verschillende hersendelen te benoemen. De verschillende stukken worden dan aangeduid met BA (brodmann area) en een cijfer.
Tenslotte worden bij de benoeming van anatomie vaak de termen ‘gyrus’ (meervoud ‘gyri’) en ‘sulcus’ (meervoud ‘sulci’) gebruikt. De ‘kronkels’ op het brein zijn de gyri, terwijl de groeven tussen deze kronkels sulci worden genoemd.
Auteur: Myrthe Princen
Afbeelding: Marcel Loeffen
Wil je inhoudelijk meer weten over hoe het brein is opgebouwd? Check dan onze brain basics artikelen hier
