Meditatie begint in het westen steeds meer voet aan de grond te krijgen. Wellicht heeft onze drukke, westerse cultuur steeds meer behoefte aan het stil staan bij onze gedachten en gevoelens. Of zou het komen doordat meditatie goed is voor ons brein? Verschillende studies hebben namelijk de relatie tussen meditatie en cognitieve achteruitgang onderzocht, maar de resultaten zijn veelal tegenstrijdig. Tijd voor wat meer duidelijkheid!

Onderzoekers uit Berlijn, Boston en Maastricht zijn 12 eerdere onderzoeken gaan vergelijken, waarbij alleen mensen van middelbare leeftijd en ouder uitgekozen waren om mee te doen. Ook werd alleen gekeken naar mentale meditatievormen als mindfulness, Zen en Transcendente Meditatie; fysieke varianten als yoga werden niet meegenomen in het vergelijkingsonderzoek. Vervolgens werd gekeken naar hoe de mensen die aan mediteren deden presteerden op neuropsychologische testen. Hierbij werd dan o.a. geheugen, snelheid en intelligentie bestudeerd, maar ook het globale functioneren van de hersenen.

De effecten van meditatie

Meditatie bleek helaas niet samen te hangen met het executieve functioneren; het zogenaamde plannen, controleren en bijsturen van ons gedrag. Mediteren bleek wel een relatie te vertonen met geheugen, maar hierover was nog onenigheid. Onderzoekers vonden echter wel een sterke relatie tussen meditatie en aandacht! Zo bleek mindfulness niet alleen onze aandacht te verbeteren, maar ook onze mentale reserve (hoeveel schade het brein op kan vangen voordat men iets merkt van deze schade). Ook bleek de zogenaamde Kirtan Kriya yogic meditatie (vingeroefeningen in combinatie met het zingen van tonen) mogelijk goed te zijn voor het algehele geestelijk functioneren.

Een toevoeging

Ondanks dat cognitieve achteruitgang nooit helemaal wordt tegengehouden, lijkt meditatie volgens het onderzoek goed te zijn voor onze aandacht en mentale reserve. Mediteren naast je drukke baan zou dus niet alleen rust bieden, maar ook nog eens goed zijn voor je brein! Toch is het nog onduidelijk hoe het kan dat iets als mindfulness een effect op ons brein heeft, maar daar kunnen onderzoekers de komende jaren nog over mediteren.

Dit onderzoek werd gepubliceerd op 13 januari in Annals of the New York Academy of Sciences.

Auteur: Collin van Vehmendahl